Stacks nedir?

Stacks, merkezi olmayan uygulamalar (dapps) ve akıllı sözleşmeler için Bitcoin'in güvenlik ve sermayesinden yararlanan açık kaynaklı, Katman-1 bir blokzincir ağıdır. STX, Stacks ağının yerel kripto para birimidir.

Stacks, 2017'deki ilk teknik incelemesinde, "kullanıcıların uygulama verilerine doğrudan sahip olmalarını sağlayan" "merkezi olmayan uygulamalar için yeni bir İnternet" yarattığını söyledi. Ağı "interneti yeniden merkeziyetsizleştirmek için açık kaynaklı bir çaba". Stacks o zamandan beri gelişti ve en yeni teknik incelemesinde (Aralık 2020'de yayınlandı) kendisini "uygulamaları ve akıllı sözleşmeleri Bitcoin'e değiştirmeden getiren" bir ağ olarak tanımlıyor.

Stacks'in kısa tarihçesi

Muneeb Ali, o zamanlar Blockstacks olarak bilinen Stacks'i 2017 yılında Bitcoin'in ölçeklenebilirlik sorunlarına getirdiği çözümü açıklayan bir white paper (ürün bilgisi raporu) tanıttı. Blockstacks ekosistemi, Bitcoin'i basit bir değer deposunun ötesine taşıyarak kullanıcıya ait bir İnternet inşa etmek için birlikte çalışan bağımsız kuruluşlar, geliştiriciler, sahipler ve topluluklardan oluşuyordu. Blockstacks, ilk teknik raporunda, blokzincirinin üretimde kullanıldığını ve birkaç şirketin ve açık kaynak katkıda bulunanların aktif olarak yeni hizmetler geliştirdiğini söyledi.

2019 yılında Blockstacks, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından onaylanan ilk token arzı aracılığıyla STX kripto para birimini halka dağıtarak projenin 52,8 milyon USD toplamasını sağladı. Stacks v1 genesis bloğu 2019'da başlatıldığında, 1,3 milyar STX basılmıştı ve planlanan maksimum arz 1,818 milyar token idi. Lansman öncesi müşteriler ilk 1,32 milyarın 866.827.880 STX'ini alırken, 453.172.120 STX varlık dağıtımı yapılmadan kaldı. 2019 token satışının katılımcıları, Blockstacks'in blokzincirinin ilk sürümünün başlangıcını işaret eden Ekim 2019'daki ağın genesis hard fork'u (sert çatallanma) sırasında kalan fonları aldı. Stacks'e yatırım yapan başlıca kurumlar arasında zkCapital, YouBi Capital, Y Combinator, Visary Capital, Version One Ventures ve çok daha fazlası bulunmaktadır.

Ekim 2020'de Blockstacks, Stacks olarak yeniden markalandı ve proje için geliştirmenin çoğunu yönlendiren blokzincir yazılım firması Blockstack PBC, Hiro Systems PBC olarak yeniden adlandırıldı. Aralık 2020'de Stacks, blokzincir teknolojisindeki büyük değişiklikleri özetleyen yeni bir white paper yayınladı; bir ay sonra Stacks 2.0 blokzinciri piyasaya sürüldü.

Stacks nasıl çalışır?

Stacks blokzinciri Bitcoin'in ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi amaçlamaktadır. Bitcoin sınırlı miktarda işlem alanına sahip olduğundan, Stacks işlem kapasitesini artırmaya yardımcı olur. Özellikle Stacks ekosistemi, statik ve esnek olmayan Bitcoin ağına ek özellikler sunmaktadır. Stacks kullanıcıları, Bitcoin ağının kendisini değiştirmeye gerek kalmadan Stacks'in Bitcoin ile entegrasyonu yoluyla yeni ağ özellikleri başlatabilir. Stacks platformu ayrıca ekosistem içindeki işlemleri güvence altına almak için Bitcoin'in etkin güvenliğini ve kesinliğini kullanır. Oluşturulan her blok için ağ, Bitcoin blokzincirindeki işlemleri gerçekleştirmek için Bitcoin'i kullanır.

Stacks'teki kullanıcılar, blokzincirinde saklanan benzersiz bir kimlik sistemi kullanarak verileri üzerinde mülkiyete sahiptir. Bu kimlik, kullanıcıların verileri seçtikleri ortamda bağımsız olarak saklamalarını sağlar ve kimlik doğrulama için parola tutma ihtiyacını ortadan kaldırır.

Ayrıca, iki tarafın (yani madenciler ve saklayıcılar) etkileşimi Stacks projesinin düzgün işleyişi için çok önemlidir. Bu etkileşimi yönetmek için Stacks, iki blokzinciri (Bitcoin ve Stacks) arasındaki ilk konsensüs algoritması olanProof-of-Transfer (PoX) konsensüs mekanizmasını kullanır.

İlginç bir şekilde, madenciler Stacks blokzincirinde herhangi bir madencilik yapmazlar. Bunun yerine, Bitcoin (BTC) blokzincirinden halihazırda çıkarılmış kripto paraları swap ediyor ve STX kazanma şansı için bunları taahhüt ediyorlar.

Stacks (STX) ne için kullanılır?

STX, işlemler için yakıt ve madenciler için ödül olarak kullanılırken, sahiplerinin Stacks blokzincirinin konsensüs sürecine katıldıkları için STX token sahiplerini ödüllendiren mekanizma olan "Stacking" yoluyla BTC kazanmalarını sağlar. STX, kullanıcı kimlikleri ve akıllı sözleşmeler gibi dijital varlıkları Stacks blokzincirine kaydetmek için kullanılır. Aynı zamanda Bitcoin varlıklarını toplamak için de popüler bir yöntemdir. Kullanıcılar BTC olarak ödüllendirilmek üzere STX token'lerini kilitleyebilirler.