Stacks là gì?

Stacks là mạng lưới blockchain mã nguồn mở lớp 1 tận dụng tính bảo mật và nguồn vốn của Bitcoin cho các ứng dụng phi tập trung (dapp) và hợp đồng thông minh. STX là đồng tiền mã hoá nguyên bản của mạng lưới Stacks.

Trong bản white paper đầu tiên vào năm 2017, Stacks tuyên bố rằng mình đã sáng tạo nên “mạng Internet mới cho các ứng dụng phi tập trung” có thể “cho phép người dùng trực tiếp sở hữu dữ liệu ứng dụng”. Mạng lưới này “là nỗ lực về mã nguồn mở để tái phi tập trung mạng Internet”. Từ đó, Stacks đã phát triển không ngừng, và trong white paper mới nhất (phát hành tháng 12/2020), tự mô tả mình là mạng lưới “cung cấp ứng dụng và hợp đồng thông minh đến với Bitcoin mà không cần sửa đổi nó.”

Lược sử Stacks

Muneeb Ali phát hành Stacks, sau đó được biết đến với cái tên Blockstacks, vào năm 2017 qua một white paper giải thích về giải pháp đối với vấn đề mở rộng của Bitcoin. Hệ sinh thái Blockstacks bao gồm hàng loạt các thực thể độc lập, nhà phát triển, người nắm giữ và các cộng đồng cùng làm việc với nhau để xây dựng một mạng Internet do người dùng sở hữu bằng cách biến Bitcoin trở thành một điều gì đó hơn cả một đơn vị lưu trữ giá trị. Trong white paper đầu tiên, Blockstacks nói rằng blockchain của mình đã được triển khai trong sản xuất, với một vài doanh nghiệp và cộng tác viên về nguồn mở đang tích cực phát triển các dịch vụ mới.

Vào năm 2019, Blockstacks đã phân phối đồng tiền mã hoá STX đến với công chúng qua đợt cung cấp token đầu tiên được Uỷ ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) phê duyệt, và dự án đã huy động được 52,8 triệu đô la Mỹ. Khi block gốc Stacks v1 ra mắt năm 2019, đã có 1,3 tỷ STX được đúc, và nguồn cung tối đa dự kiến là 1,818 tỷ token. Các khách hàng trước đợt ra mắt đã nhận được 866.827.880 STX trong tổng số 1,32 tỷ ban đầu, còn 453.172.120 STX vẫn chưa được phân phối. Những người tham gia đợt mở bán token năm 2019 đã nhận được số tiền sót lại trong quá trình hard fork đầu tiên vào tháng 10/2019. Đây cũng là khởi đầu của phiên bản blockchain đầu tiên của Blockstacks. Các tổ chức lớn đã đầu tư vào Stacks là zkCapital, YouBi Capital, Y Combinator, Visary Capital, Version One Ventures, v.v.

Vào tháng 10/2020, Blockstacks đã đổi tên thành Stacks, và Blockstack PBC, công ty phần mềm blockchain đứng sau phần lớn phát triển của dự án, cũng được đổi tên thành Hiro Systems PBC. Vào tháng 12 cùng năm, Stacks cho ra white paper mới chỉ ra các thay đổi chính trong công nghệ blockchain của mình; một tháng sau, blockchain Stacks 2.0 ra đời.

Cách thức hoạt động của Stacks

Blockchain Stacks mang mục tiêu giải quyết các thách thức về khả năng mở rộng của Bitcoin. Vì Bitcoin có không gian giao dịch giới hạn nên Stacks giúp gia tăng khả năng giao dịch. Đặc biệt, hệ sinh thái Stacks cung cấp thêm các tính năng cho mạng lưới Bitcoin vốn hơi ỳ và kém linh hoạt. Người dùng Stacks có thể cho ra mắt các tính năng mới của mạng lưới qua quá trình tích hợp của Stacks với Bitcoin mà không cần thay đổi mạng lưới Bitcoin. Nền tảng Stacks cũng tận dụng độ bảo mật và tính hữu hạn hiệu quả của Bitcoin để bảo vệ cho các giao dịch trong hệ sinh thái. Với mỗi block được tạo thành, mạng lưới sẽ dùng Bitcoin để xử lý các giao dịch trên blockchain Bitcoin.

Người dùng trên Stacks có quyền sở hữu đối với dữ liệu của mình nhờ hệ thống ID độc nhất lưu trữ trên blockchain. ID này cho phép người dùng lưu trữ dữ liệu độc lập trên phương tiện họ muốn và loại bỏ bớt nhu cầu cần dùng mật khẩu để xác thực.

Ngoài ra, sự tương tác giữa hai bên (thợ đào và stacker) cũng rất quan trọng để dự án Stacks có thể vận hành trơn tru. Stacks sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Transfer (PoX) để quản trị quá trình tương tác này - đây cũng là thuật toán đồng thuận đầu tiên giữa 2 blockchain (Bitcoin và Stacks).

Có một điều thú vị là thợ đào không đào gì trên blockchain Stacks cả Thay vào đó, họ swap coin đã đào khỏi blockchain Bitcoin (BTC) và giữ chúng để có cơ hội thắng STX.

Stacks (STX) được dùng làm gì?

STX được dùng làm nhiên liệu cho các giao dịch và làm phần thưởng cho thợ đào, đồng thời giúp người nắm giữ kiếm được BTC bằng việc ‘Stacking’, ​​cơ chế trao thưởng cho người nắm giữ token STX vì đã tham gia vào quá trình đồng thuận của blockchain Stacks. STX được dùng để đăng ký tài sản kỹ thuật số như ID của người dùng và hợp đồng thông minh trên blockchain Stacks. Đây cũng là một phương pháp phổ biến để farm các khoản nắm giữ Bitcoin. Người dùng có thể stake token STX để nhận thưởng bằng BTC.